Dolar Yükseliyor, Milli Paramız Eriyor

Yaşadığımız ekonomik ortam; doların yükseldiği, milli paramızın eridiği, dış borçların arttığı, gıdadan faturaya her alanda pahallılığın yaygınlaştığı ve kurdaki tırmanışın zincirleme zam yağmuruna dönüştüğü bir ortamdadır.

Kurdaki tırmanışın ve TL’deki erimenin nedeni; başta Merkez Bankası olmak üzere ekonomiyle ilgili kurumların bağımsızlığını yitirerek “güven kaybı”na uğraması, liyakatin göz ardı edilmesi ve rasyonel politikadan uzaklaşılması olarak özetlenebilir.

Dolardaki yükseliş; hayat pahallığına, işsizliğin tırmanışına, yoksulluğun yaygınlaşmasına, gelir dağılımındaki adaletsizliğin sürmesine, enflasyonun da “yapışkan” hale gelmesine neden olmaktadır.

DOLARIN YÜKSELİŞİ HAYATIMIZA NASIL YANSIYOR?

Reel sektörün dolara bağlı borçları olduğu için dolar fiyatındaki artış, borçların TL karşılığını artırıyor.

Ayrıca; kamu-özel işbirliği modeliyle yapılan köprü, otoyol, havaalanı ve Şehir Hastanesi gibi dolara endeksli hasta, yolcu ve geçiş garantili büyük yatırımlar; hazineye ağır yük oluşturuyor.

Bu arada; tarım ve sanayi sektörümüzde ithal girdi payı yüksek olduğundan doların fiyatı arttıkça, bu sektördeki üretim maliyetleri artıyor, bu durum da doğal olarak iç piyasada pahallığa neden oluyor.

Öte yandan; reel sektörün dolar varlığı 185 milyar dolar, dolar borcu da 385 milyar dolar.

Reel sektörün dolar açığı 200 milyar dolar.

Bu nedenle; dolardaki artış döviz borcu olanları ve ithal malı girdi kullanan tarım ve sanayi sektöründeki üreticileri “olumsuz” etkiliyor.

Ayrıca; doların fiyatı arttıkça ithal ettiğimiz petrol ve doğalgazın fiyatı da artıyor.

Bu durum da; tüp gaza, elektriğe, ulaşıma, çiftçinin kullandığı mazota, gübreye, tarımsal ilaca daha çok para ödememize yol açıyor.

Böylece; dolardaki artış üreticiden tüketiciye toplumun her kesimini “rahatsız” ediyor.

Pahallılık artıyor, yoksulluk daha da yaygınlaşıyor.

DOLAR NEDEN YÜKSELİYOR?

Bölgesel jeopolitik riskler, iç siyasi gelişmeler, Merkez Bankası’nın “bağımsız” karar alamayışı, ABD Merkez Bankası’nın faiz artıracağı beklentisi ile Türkiye’nin Batı, ABD, Avrupa Birliği ve NATO arasındaki ilişkilerinin “zayıflaması”; doların yükselmesinde etkili faktörler olarak değerlendirilmektedir.

Ayrıca;

• Döviz açığımız var; arz talebi karşılamıyor.
• İhracatımız ithalatımızı karşılayacak düzeyde değil.
• Turizm gelirlerimizde pandemi dolayısıyla gerileme var.
• Yabancıların hisse senedi ve Devlet İç Borçlanma Senedi almak için döviz getirmeleri yavaşladı, buna karşılık döviz çıkışları hızlandı.
• Dolar fiyatları yükselişe geçtiğinde vatandaş dolar satın alıyor, dolarla iş yapanlar, ithalat yapanlar dolar topluyor.
• Böylece; dolar arzı yavaşlarken, dolara olan talep artıyor, bu süreç de; doların tırmanışına neden oluyor.

Sonuç olarak: Her yol, doların yükselişine çıkıyor.